Yandan Çarklıdan Günümüze İstanbul Vapurları

Karadeniz’den Marmara’ya uzanan Boğaziçi ve "Altın Boynuz" lakabını taşıyan Haliç ile İstanbul, hem bir deniz kenti hem de ülkenin önemli bir limanı olma özelliğini taşırken binlerce yıllık geçmişi boyunca giderek büyüdü, gelişti ve kalabalıklaştı. Bu gelişme ve kalabalıklaşma kenti üçe, dörde ve hatta beşe bölen su yolları ile kentin sakinleri, yani İstanbullular için zaman zaman bir engel oluşturdu ve sonuçta geçmişi yüzlerce yıla dayanan bir ulaşım geleneğinin doğmasını sağladı: Kent İçi Deniz Ulaşımı…

Yüzyıllar boyunca o günün deniz araçları ile çoğunlukla da herhangi bir örgütlenmeden yoksun olarak İstanbulular kent içinde deniz yoluyla bir yerden bir yere ulaştılar. Bu ulaşım yönteminde ilk ciddi uygulama 1841 yılında kurulan Şirket-i Hayriye ile Boğaziçi’nde başladı.

Haliç kıyısındaki iskeleler arası ulaşım 1855 tarihinde kurulan Haliç Vapurculuk İşletmesi ile düzenli bir şekilde sağlanıyordu. Ancak kentin, başta Haydarpaşa ve Kadıköy olmak üzere Anadolu yakası, Adalar ve batıda Yeşilköy´e kadar olan çevre sahillerinin de önemli ulaşım gereksinimi vardı. Bu kitap, geçmişi 18.yüzyıla kadar dayanan ve Osmanlı İmparatorluğu’nun deniz ulaşımı konusundaki örgütlenmesi değil, İstanbullular’ın kent içi ulaşımında önemli bir gelenek oluşturan, eski adıyla "Sevahil-i Mücavere" yani, onları yakın sahillere ulaştıran gemileri, tek tek biçimleri, özellikleri ve kısa hayat öyküleri ile inceleyip sunmaya çalışıyor.

Ahmet Güleryüz
Denizler Kitabevi Yayınları
İstanbul – 2005
244 sy. – 35x24 cm.